Menu
Zamek w Dębnie
Wśród drzew, na niewielkim wzniesieniu nieopodal starej A4 majaczy malownicza XV w. budowla z wieżyczkami – Zamek w Dębnie. Mimo iż jest to zamek magnacki a nie królewski, zachował się do czasów współczesnych w niezmienionym stanie, i został poddany jedynie renowacji. Jeśli lubicie odwiedzać różne zamczyska i zamki, warto zawitać do Dębna, aby poznać historię zamku i tutejszej Białej Damy.
Zamek w Dębnie za czasów swej świetności był wielkopańską rezydencją wzniesioną w stylu późnego gotyku. Budowę twierdzy zainicjował wielki kanclerz koronny i kasztelan krakowski Jakub z Dębna herbu Odrowąż. Zamek wzniesiono głownie z cegły i kamienia. Na przestrzeni wieków wygląd zamku praktycznie się nie zmienił i dotrwał do naszych czasów w bardzo dobrej kondycji. Odwiedzając zamek w Dębnie mamy możliwość przebywać w oryginalnie zachowanych murach i pomieszczeniach z 1470-1480r. Zamek przebudowano w stylu renesansowym w 1586 r., a widoczne w budowli elementy barokowe pochodzą z XVIII w. Zamek na przestrzeni wieków zmieniał właścicieli i po Jakubie z Dębna przebywał w rękach Węgra Franciszka Wesseliniego, rodu Tarłów, Lanckorońskich, Rogawskich, Rudnickich, Spławskich i Jastrzębskich. Mieszkańcy opuszczający zamek w czasie wojny pozostawili go i stopniowo niszczał. Po remoncie w latach 1947 – 1976 r. zamek przeszedł pod opiekę Muzeum Okręgowego w Tarnowie.
Aby dotrzeć do Zamku w Dębnie musimy zjechać z starej A4, pomiędzy Brzeskiem a Tarnowem, w drogę przy “Zajeździe pod jesionami” w Dębnie. Następne po przejechaniu kilkuset metrów skręcamy w prawo w drogę na przeciwko cmentarza i docieramy na parking przy zamku. Jeśli macie chwilę czasu przed zwiedzaniem wnętrz, warto wybrać się na przechadzkę po otaczającym zamek parku, gdzie zobaczycie zabytkową kapliczkę św. Jana Nepomucena oraz panoramę okolicy z XV w. kościołem św. Małgorzaty w Dębnie.
Chcąc się dostać do zamku musicie podobnie jak my pokonać most zwodzony prowadzący do twierdzy. Choć obecnie okalająca zamek fosa wyschła, w przeszłości miała służyć jako ochrona dla mieszkających w murach zamku w Dębnie. Przyglądając się budowli z bliska nie sposób nie zauważyć pięknych zdobień wokół okien, wykutych w kamieniu z motywami roślinnymi, geometrycznymi i herbami. Na uwagę zasługują też oryginalne kamienne portale z epoki gotyku, renesansu i baroku. Od strony parkingu widać też taras, który pozostał po spalonej w 1777 r. zamkowej kaplicy. W tym miejscu można też zauważyć pozostałości ścian i sklepienia kaplicy na fasadzie budynku.
Zwiedzanie zamku w Dębnie trwa około godziny. Po przekroczeniu progu zamku, pierwszym co rzuca sie w oczy jest spory dziedziniec wybrukowany otoczakami. Na dziedzińcu znajduje się oryginalna studnia. Wokół dziedzińca wznoszą się dwie kondygnacje ceglanych murów. Na wysokości pierwszego piętra dziedziniec otacza drewniany ganek łączący skrzydła zamku w Dębnie
Spiżarnia z domową apteką i kuchnia
Oprowadzająca po zamku w Dębnie Pani przewodnik, zaprosiła nas w pierwszej kolejności do serca każdego domu (także zamku) – czyli kuchni i spiżarni. W pomieszczeniu na parterze, w którym przygotowano dla odwiedzających spiżarnię zobaczyć można sprzęty domowe, zapasy na zimę, jakie przygotowywano na zamku oraz kącik zielarski, taką ówczesną aptekę. Wchodząc do spiżarni od drzwi można było poczuć zapach suszonych ziół i kwiatów, służących w danych czasach do tworzenia leków. W sąsiedztwie spiżarni stworzono odtworzoną na dawną modłę kuchnię z paleniskami, zdobionymi malowanymi szafami z drogocenną zastawą i naczyniami.
Pokój Pani
W sąsiednim skrzydle zamku, również na parterze przygotowano dwie sale. Pierwsza z sal wystawowych nosi nazwę Pokój Pani. Zobaczycie tu meble epoki empire i biedermaier pochodzące głównie ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Tarnowie i zbiorów rodziny Sanguszków z Tarnowa. Jak opowiadała Pani przewodnik całe wyposażenie zamku w Dębnie rozgrabiono w okresie wojen, dlatego też wszystkie meble w twierdzy są albo depozytami muzealnymi albo pochodzą od prywatnych osób. W Pokoju Pani zobaczymy wspaniałe meble i zegary, jak również piękną miśnieńską porcelanę z tzw. Serwisu Ptaszkowego.
Skarbiec
Mimo iż droga powrotna naszego spaceru przy Dunajcu biegnie identyczną trasą, to możliwość obejrzenia widoków od drugiej strony jest naprawdę zachęcająca. Bez zbędnego zatrzymywania się droga ze Szczawnicy na granicę ze Słowacją zajmuje ok. 20 min. Jednak, jeśli podczas spaceru lubicie się zatrzymywać, dokarmiać kaczki i obserwować przyrodę z ławeczek ustawionych przy deptaku czy robić zdjęcia (Tak jak my!) to potrwa to zapewne dłużej. Tym bardziej, jeśli pospacerujecie jeszcze po słowackiej stronie. Odwiedźcie Szczawnicę – warto!
Sień myśliwska
Z parteru klatką schodową wychodzimy na piętro, gdzie na zamku w Dębnie stworzono Sień myśliwską. Można w niej podziwiać trofea myśliwskie – poroża, głowy jeleni, haki dzików, wypchane bażanty i pawia. Zaprezentowano tu także zegary o tematyce myśliwskiej.
Sala koncertowa
Z sieni bezpośrednio wchodzi sie do największej z zamkowych komnat – Sali Koncertowej. Wielka komnata ozdobiona jest licznymi obrazami oraz sporym arrasem. Z racji swojego przeznaczenia na koncerty w sali centralne miejsce zajmuje fortepian i zabytkowe organy z 1686 r. przeniesione tu z nieistniejącego już kościoła w Porębie Uszewskiej. Ciekawostką jest, że żeby zagrać na tych organach potrzeba organisty i kalikanta, który wprowadza w ruch miech. Z racji swojej powierzchni, w sali koncertowej na zamku w Dębnie organizowane są często śluby cywilne.
Ponad to salę koncertową zdobią dwie wieżyczki. Ciekawą historią związaną z tą komnatą, a właściwie z wieżyczkami, jest charakterystyczna postać zjawy – Białej Damy, snującej się po zamku od XVIII w. Według legendy jest to Tarłówna, córka jednego z właścicieli zamku, która została zamurowana żywcem w jednej z wież przez swojego ojca. Miała to być kara za odmowę poślubienia wybranego dla niej kawalera. Podobno podczas renowacji wnętrz budowli w XX w. odnaleziono złoty warkocz, który później zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach. A dziś, w jednej z wież zobaczyć można postać Białej Damy w ślubnej sukni.
Komnata rokokowa
Po przeciwnej stronie sieni myśliwskiej znajduje się wejście do kolejnych sal w zamku w Dębnie. Pierwsza z nich to Komnata rokokowa, która kiedyś pełniła funkcje administracyjno – reprezentacyjne i przyjmowano w niej gości. Można tu zobaczyć wnęki z siedziskami dla gości jak również ciekawą grę ukrytą w stole – polegająca na strącaniu kulą bilardową pionków podobnych do kręgli. Zaprezentowano tu także rokokowe meble, chińską, japońską i miśnieńską porcelanę i portrety małżeństwa Anny Leszczyńskiej i Ludwika XV.
Komnata barokowa
Z sali rokokowej przechodzimy wraz z Panią przewodnik do komnaty barokowej, w której można podziwiać wspaniałą szafę holenderską “Sejf“, na wartościowe przedmioty, którą bez znajomości mebla trudno otworzyć. Zaprezentowano tu także cenne srebra gdańskie. Ciekawostką architektoniczną tego pomieszczenia na zamku w Dębnie jest niewątpliwie wejście do znajdującej się w rogu komnaty latryny, ozdobione kamiennym portalem.
Sala Rycerska
Dzięki przechodniemu charakterowi pomieszczeń w zamku docieramy do tzw. Sali Rycerskiej. W czasach, gdy zamek należał do możnych rodów była to największa z komnat twierdzy. Do sali schodzimy po kilku schodach. Wspaniałym elementem wyposażenia komnaty jest gotycki wykusz, nadający bajkowości temu pomieszczeniu. Wartymi uwagi są też pozostałości oryginalnej polichromii sali, zachowane przy wnękach okiennych. Salę rycerską zdobią liczne portrety sarmackie. Cennym eksponatem, którym dysponuje w tej sali Zamek w Dębnie jest wykonane na płótnie drzewo genealogiczne rodu Tarłów. Jest to podobno jedyne w Polsce drzewo genealogiczne rodu magnackiego, tych rozmiarów zachowane do czasów obecnych. W sali obejrzeliśmy też zabytkowe meble, skrzynie podróżne i kominek.
Z sali rycerskiej wychodzimy do korytarzyka, w którym wystawiono zbiory broni, zbroi rycerskich, zabytkowe toczone szafy.
Kaplica
Kolejnym pomieszczeniem na trasie zwiedzania w Zamku w Dębnie jest Kaplica. Nie jest to oryginalne pomieszczenie, w którym znajdowała sie kaplica. Pierwotna kaplica zamkowa spłonęła w 1777 r. i pozostał po niej widoczny z zewnątrz taras i ślady na fasadzie. Komnata zwana kaplicą przedstawia odwiedzającym obrazy sakralne, ołtarzyk, dawny łaciński mszał, czy wykonaną w różnych rodzajach drewna stację drogi krzyżowej. Ciekawym obrazem jest także portret trumienny pewnego szlachcica.
Wychodząc z kaplicy do wcześniejszego korytarzyka kierujemy się za przewodniczką na drewniany ganek otaczający dziedziniec zamkowy. Stąd macie możliwość podziwiania Zamku w Dębnie z perspektywy ptaka.
Lochy i winiarnia
Schodząc schodami na dziedziniec podążamy za Panią przewodnik do podziemi zamku. Jak każdy szanujący się zamek i ten w Dębnie posiada lochy. W lochach zaprezentowano “krzesło prawdy” naszpikowane gwoźdźmi, kajdany, dyby, haki i inne narzędzia tortur.
Kolejna z piwnic prezentuje znalezione w zamku i jego sąsiedztwie znaleziska archeologiczne – fragmenty pieców kaflowych, glinianych naczyń, zbroi, siekier, biżuterii. Z niej przechodzimy do sali, w której zaprezentowano fragmenty dawnych kolumn, arkad i zniszczony oryginalny fortepian z zamku.
Ostatnia z piwnic zagospodarowana została na winiarnię.
Sala pod słupem
Po wyjściu z podziemi zostaliśmy zaprowadzeni do ostatniej z sal. W Sali pod słupem zobaczycie makietę Zamku w Dębnie jak również tzw. wystawę czasową. Podczas naszej wizyty na Zamku w Dębnie stworzono tam wystawę poświęconą muzyce i instrumentom muzycznym.
Zamek w Dębnie mimo swoich z pozoru niewielkich rozmiarów skrywa w sobie wiele pomieszczeń z pięknym wyposażeniem. Całości dopełnia ciekawa opowieść o historii zamku, Białej Damie i mieszkających w nim dawniej osobach, płynąca z ust przewodniczki.
Odwiedzenie tutejszego zamku było dla nas wielką przyjemnością i zachęcamy Was do przybycia do Dębna. Tym bardziej, jeśli lubicie oglądać turnieje rycerskie. To właśnie tu, w Dębnie organizowany jest rokrocznie TURNIEJ RYCERSKI O ZŁOTY WARKOCZ TARŁÓWNY.
- Atrakcje, Zabytki, Zamki
- 2 grudnia, 2018
- aw-foto
- Brak komentarzy